TÓM TẮT
Trong
hơn bốn mươi năm kể từ khi Nuzer lần đầu tiên xuất bản bài viết có tính tiên
phong của ông về hiện tượng ‘nghỉ cuối tuần’ của du khách thành thị người
Mexico tại một ngôi làng nông thôn cũng ở Mexico (1963), các nghiên cứu nhân học
về du lịch từ góc độ cộng đồng đón khách đã chuyển từ cách tiếp cận xem cộng đồng
chủ như là những người chịu tác động của du lịch và thụ động đón nhận những tác
động của nó (Ayres 2002; Kadt 1976; Gangxu 1999; MacCannell 1989; Mowforth và
Munt, 2003; Nash 1995; Smith 1977; Reid 2003); sang quan điểm có tính phản ánh
về vai trò tích cực có tính chủ thể của cộng đồng chủ khi xem du lịch là những
cơ hội về kinh tế và văn hóa (Causey 1999, 2003; Howe 2001; Picard 1996; Picard
và Wood 199Yamashita 1997, 2003). Khái niệm chủ chốt mà những nhà nhân học gần
đây nghiên cứu về du lịch đã vận dụng là xem xét cách thức người dân địa phương
‘phản hồi’ với du lịch ra sao thông qua việc sử dụng du lịch về phương diện bản
sắc, tính chân thật, và kinh doanh. Nghiên cứu điền dã dân tộc học tại cộng đồng
tín đồ của “Đạo Ông Nhà Lớn” tại đảo Long Sơn, Thành phố Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa
Vũng Tàu cho thấy du lịch còn được người dân địa phương xem như là một phương
cách để thực hành tôn giáo, và sự tham gia trong các hoạt động du lịch đối với
người dân mang khía cạnh nghi lễ và ý nghĩa tôn giáo nhiều hơn là phương diện lợi
ích vật chất. Qua đó, bài viết muốn đề xuất rằng du lịch sẽ có thể được hiểu biết
một cách đầy đủ hơn thông qua cách tiếp cận diễn dịch về ý nghĩa của sự tham
gia của cộng đồng địa phương trong chính bối cảnh văn hóa của chính họ.
Từ
chìa khoá: du lịch, tôn
giáo, cộng đồng chủ, ý nghĩa
---------------
Bài đăng trên tạp chí
Khoa học Xã hội (TPHCM), ISSN 1859-0136, tập 6 (166) – 2012, trang 58-69
Xem bài hoàn chỉnh tại đây